Niet alleen boven in de Oldehove hangen luidklokken. De Oldehove heeft sinds het begin van de twintgste eeuw ook een derde luidklok; ‘de Leeuw’. Lees hier alles over de luidklokken in de Oldehove.
Luidklok de Leeuw
Wie de toren binnenloopt, ziet tegen de achterwand een opvallend groot exemplaar hangen. Dit is ‘de Leeuw’, vermoedelijk de oudste klok van de stad Leeuwarden. Het bronzen gevaarte van ongeveer 3000 kg werd in 1541 in Antwerpen gegoten voor de Nieuwe Toren in de Grote Hoogstraat (zie foto 6 en 7 onderaan). Toen dat bouwwerk in 1884 werd gesloopt, sloeg de gemeente ‘De Leeuw’ eerst op. In 1915 kwam de klok in de Oldehove te hangen. Vermoedelijk hebben bouwvakkers een groot gat geslagen in de westelijke zijde van de Oldehove. Door dit gat trokken ze de klok naar binnen. De beschadigingen aan de toren, veroorzaakt door het maken van dit gat, zijn nog steeds te zien. De klok bevat in het Latijn de volgende tekst: “Met recht heet ik De Leeuw, die brullend de uren aftelt over de Leeuwarder daken. Door mijn klank worden de burgers van alle kanten tot de brand en in de wapens geroepen. Cornelis Waghenens heeft mij in 1541 gegoten”.
Luidklokken boven in de toren
De Oldehove was met zijn grote hoogte uitstekend geschikt als luidklok. Er moeten dan ook al vrij snel na de bouw een of twee luidklokken zijn opgehangen. In 1540 maakten de kerkvoogden bekend dat zij een klok hadden laten gieten in Kampen. Pas na financiële ondersteuning door het stadsbestuur kon de klok worden geleverd en geplaatst. Hoe de klok in de toren terecht zou moeten komen, was een probleem. Uiteindelijk was hijswerk nodig aan de buitenzijde van de toren, waarbij grote gaten in de toren werden gemaakt. Deze gaten zijn nog steeds zichtbaar. Er is verder weinig bekend over het klokluiden in de 16e eeuw, maar over de 17e eeuw weten we meer.
Op 23 november 1633 goot de Leeuwarder klokkengieter Hans Falck een grote klok van ongeveer circa 5500 kg. Daarna vertrok hij naar Moskou waar hij de belangrijkste klokken- en kanonnenmaker van Rusland zou worden. In 1636 produceerde zijn opvolger Jacob Noteman voor Leeuwarden een kleiner exemplaar van ongeveer 2000 kilo. Beide klokken werden opgehangen boven in de toren. Het gietwerk vond plaats in de voormalige kerk van Nijehove, iets ten noorden van de Grote Kerkstraat. De grote zware klok is één van de zwaarste van Friesland. Op de klok is de tekst (in het Latijn) te lezen: “Ik kondig treurend de doden aan, ik roep juichend de levenden op om naar de kerk te gaan, bij blijde gebeurtenissen laat ik vrolijke zegetonen horen”. Op de ‘kleine’ klok is te lezen:”Ick luyd de Luyden aen haer werck. Ik nood de Christnen tot Gods Kerck. Ick brom de Vreugd en Droefnis uyt, luyd nochtans noyt off ‘k word gheluydt”. Op deze klok is ook het wapen te zien van Sybbe Sybbes, burgemeester omstreeks 1636. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de klokken voorzien van teksten. Op de grote klok is een witte M te zien, wat staat voor monument. Op deze manier wisten de Duitsers dat ze deze klokken niet mochten gebruiken voor de oorlogsindustrie. Op de kleine klok werd ‘Oldehove Leeuwarden’ vermeld. In het geval dat de klokken alsnog gevorderd werden kon men de klokken op deze manier identificeren.
Klokkenstoel
De klokken zijn opgehangen in een grote ijzeren constructie, genaamd de klokkenstoel. De huidige klokkenstoel werd gebouwd tijdens de grote restauratie van 1910. Tijdens het luiden van de klokken komen er veel trillingen vrij. Om schade aan de toren te voorkomen is de klokkenstoel los gebouwd in de toren. Wie goed oplet ziet ook dat de constructie nergens direct verbonden is met de toren. Op deze manier kan de klokkenstoel vrij bewegen en de meeste trillingen opvangen. Tijdens het luiden kun je dus ook merken dat zowel de klokkenstoel als de toren licht heen en weer gaat. In de klokkenstoel worden de touwen opgeslagen wanneer ze niet gebruikt worden.
